සං

සං යනු බුද්ධ දේශනාවේ වැදගත්ම වචනයයි. මෙය ශුද්ධ මාගධී වචනයකි. සං කියල කියන්නෙ කෙළෙස්වලටයි. ඒ කියන්නෙ රාගය, ද්වේශය, මෝහය. කෙටියෙන්ම කියනව නම් රාගයෙන් ද්වේෂයෙන් මෝහයෙන් සම්බන්ධතාවයක් ඇතිකර ගැනීම තමයි, සං කියල කියන්නෙ. බුදු රජාණන් වහන්සේ උතුම් බුද්ධත්වයට පත්වී පිරිනිවන් පානා තෙක් වසර 45 ක් ම ලෝකයාට දේශනා කළේ සං ගැනයි. එය සංදේශනාවයි. සංගායනාවයි.

සං දැකගන්නා ආකාරයත් (සං දිටිඨිකෝ) සංවර වීමත් (ශිල) සංසිඳවීමත් (සමාධි) සංමා හෙවත් සම්මා වීමත් (පඥා) කළ යුතු බව, කළ හැකි බව බුදුන් වහන්සේ පුහුදුන් සමාජයට පෙන්වා දුන් සේක. පුද්ගලයෙකු තුළ සං උපත ලබන ආකාරයත් (සමුදය) සං වලින් මිදී නිදහස් විය හැකි ආකාරයත් (සංමා වීම) ත්‍රිපිටකයේත් සියළු සුත්‍ර ධර්ම දේශනාවලත් සං විග්‍රහ කර විවරණය කර විභජනය කර පැහැදිලිව පිරිසිදුව දේශනා කළ සේක.

මෙය මනසක් ඇති මිනිසෙක් වී ඉපදී සිටින ඕනෑම කෙනෙකුට කළ හැකි දෙයකි. කළ නොහැකි දෙයක් බුදුන් වහන්සේ කිසි දිනෙක කිසිවෙකුට ප්‍රකාශ කර නොමැත.

අද සමාජයේ බොහෝ වියතුන් කියනු ලබන්නේ දැන් සංගායනාවක් කිරීමට සුදුසු කාලයක් බවයි. ඒත් සං නොදැක, සං නොදැන සංදේශනාවක් හෝ සංගායනාවක් කිරීමට මේ ලෝකයේ පමණක් නොව මේ සක්වළේ හෝ කිසිම පුද්ගලයෙකුට හැකියාවක් නොමැති බව අප දැනගත යුතුය.